Na czym polega zatrzymanie obywatelskie i kto może go dokonać?

12 kwietnia 2023 23:21

Stosunkowo rzadko słyszy się o tzw. zatrzymaniu obywatelskim. Z tego względu niewiele osób wie, na czym polega ta instytucja, a tym bardziej, kiedy jest zgodna z przepisami prawa. Warto wiedzieć, że bezprawne ujęcie może być zaś uznane za przestępstwo. Niemniej jednak znajomość usprawiedliwionych okoliczności może okazać się przydatna, jeżeli staniesz się świadkiem dokonania czynu zabronionego.

Zatrzymanie obywatelskie – na czym polega?

Kradzież towaru ze sklepu, pobicie przechodnia, zniszczenie mienia czy prowadzenie pojazdu pod wypływem alkoholu. To tylko niektóre przykłady czynów zabronionych, których możesz stać się świadkiem. W takich przypadkach przepisy prawa uprawniają do ujęcia obywatelskiego, czyli zatrzymania osoby popełniającej przestępstwo lub wykroczenie, a także jej pomocnika czy współsprawcy.

Kto i kiedy możne legalnie dokonać ujęcia obywatelskiego?

Jako adwokat z Częstochowy pragnę podkreślić, że nie zawsze można skorzystać z tej instytucji. Aby zatrzymanie nie okazało się bezprawne, muszą być spełnione przesłanki wskazane w art. 243 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z jego brzmieniem, ujęcia może dokonać każdy, pod warunkiem, że:

• sprawca (ew. pomocnik, współsprawca, podżegacz) przestępstwa zostanie ujęty na gorącym uczynku lub w pościgu podjętym bezpośrednio po jego popełnieniu,
• zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości.

Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie. Należy pamiętać, że taką osobę należy niezwłocznie oddać w ręce Policji. W przeciwnym wypadku można narazić się na zarzut bezprawnego pozbawienia wolności, co stanowi przestępstwo z art. 189 Kodeksu karnego. Celem ujęcia musi więc być krótkotrwałe pozbawienie wolności, aby możliwe było doprowadzenie ujętego do odpowiedniego organu.